Neem jij wel eens vakantie van jezelf?

‘Een uurtje vakantie van jezelf is wel zo verfrissend en het relativeert’, aldus een kunstenaar van de groep Gelatin. Deze groep had onlangs een expositie met gigantische nepdrollen in Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Bij binnenkomst trof ik met een vriendin een kledingrek aan met handgemaakte naaktkostuums. Het was de bedoeling dat je in zo’n kostuum langs de drollen liep. Bizar en bijzonder hilarisch, dat was het. Ik heb in geen tijden zo gelachen. En het klopt wat de kunstenaar beweert. In dat maffe pak stapte ik in een andere identiteit en had zo even vakantie van mezelf. Verkwikkend.

Dat een vakantie van jezelf ook een vervreemdend effect kan hebben, zag ik in de film Howard Wakefield op Netflix. Een advocaat besluit na een vermoeiende dag op z’n werk, niet naar huis te gaan. Hij verschanst zich op de zolder van zijn eigen garage. Daar blijft hij een uur, de avond, de hele nacht en uiteindelijk woont hij maanden op die zolder. Door het raampje van de zolder bekijkt hij het leven van zijn vrouw en twee dochters. Al snel verdwijnt de chique zakenman en wordt Howard zwerver. In dat leven eet hij uit zijn eigen vuilnisbak, doucht hij stiekem bij de buren en slaapt hij tussen de spullen waar in huis geen plek meer voor is. Het interessante is dat hij thema’s tegenkomt die hij niet in die vorm kende uit zijn advocatenleven: eenzaamheid, barmhartigheid en zuivere overlevingsdrang. Hij neemt rigoureus afstand van zijn rollen als echtgenoot, vader, advocaat, vriend (en vijand, zoals je in de film kunt zien). Zijn vakantie levert hem één nieuwe hoofdrol op: onbekende man die door de straten zwerft. Een verwarrend voorbeeld waaruit blijkt dat vakantie nemen van jezelf bijzonder veel impact kan hebben.

Als het gaat om vakantie nemen van jezelf in je werk, ken ik eigenlijk alleen negatieve voorbeelden, zoals medewerkers die ‘mentaal met pensioen’ zijn of alleen nog maar cynisch kunnen zijn. Een uurtje in een andere identiteit stappen om nieuwe energie op te doen en met een frisse blik weer terug te komen, ken ik eigenlijk niet. Ik ben benieuwd wat jouw ervaring hiermee is. Als je zin hebt, laat gerust een berichtje achter. Ik lees het graag en ben oprecht nieuwsgierig naar jouw ‘uurtje vakantie’.

Rust in je hoofd, rust in je werk: waar vind je dat en hoe houd je het vast?

De kerstvakantie was dit keer een bijzondere voor mij. Op het oog leek het een vakantie zoals jij ‘m wellicht ook kent, met vrienden en familie, tradities, frisse wandelingen en lekker zonder wekker wakker worden. Een waar cadeau als je dat in goede gezondheid en liefde mag doorbrengen. Maar ik heb ook gewerkt. Dat deed ik met heel mijn hart, in opperste toewijding, en tegelijkertijd in volledige rust. Wat heerlijk, dacht ik vaak, eindelijk de rust en ruimte om actief te zijn, en om te lezen, te reflecteren, je gedachten de vrije loop te laten en allerlei inzichten en oplossingen ‘gewoon’ te laten ontstaan. Op zich is dat ook nog niet eens zo bijzonder, totdat bij mij het kwartje viel: dit is wat ik wil! Zo wil ik altijd wel werken! Hoe kan ik dit vaker ervaren in mijn werk? En dat veranderde mijn blik.

Diezelfde dag nog las ik in een boek van Alan Seale over het Japanse concept ‘kokoro’. In het westen hebben we daar niet echt een goede vertaling voor. Het is een woord dat betrekking heeft op je innerlijk: hoe verhouden jouw hart, hoofd en ziel zich tot datgene wat je doet (werk, sport, vriendschap etc.). Het is verbonden met jouw centrum. De plek waar het stil en rustig is, waar je passie leeft, en van waaruit intenties worden geboren die samen met gedachten, innerlijke waarheid en wijsheid uitdrukking geven aan je talenten en vaardigheden. In het concept van ‘kokoro’ vallen hart, hoofd en ziel samen. Ze vormen een soort innerlijke éénheid, een bron van rust en kracht in je houding en activiteiten naar buiten toe.

In ‘kokoro’ vond ik een sleutel. Hoe vaak laat ik me niet leiden door wat ik heb te doen, in plaats van stil te staan bij wie ik heb te zijn, of wil zijn, in relatie tot mijn werk. Heb ik eigenlijk wel klip en klaar voor ogen wie ik wil zijn? Hoe kan ik daar meer helderheid over krijgen en dat steviger meegeven in mijn werk om te bereiken wat de bedoeling is. Hoe fijn zou het zijn als ik vaker aan het einde van een werkdag een tevreden gevoel heb over mijn bijdrage, in plaats van geleefd te zijn door to-do, e-mail en telefoon? Het maakt niet uit of je leidinggevende, professional, directeur, ondernemer, of wat dan ook bent. Het gaat om wie jij bent in relatie tot je werk. ‘Kokoro’ als onderdeel van een sterke professionele identiteit. Volgens mij helpt deze bron bij het vinden van meer innerlijke rust en zelfvertrouwen en draagt het bij aan meesterschap in je werk.